مهارت های حرکتی درشت چیست؟مزایا،اهمیت،معایب و راه های بهبود

مهارت های حرکتی درشت چیست؟مزایا،اهمیت،معایب و راه های بهبود

تمرینات حرکتی درشت برای کودکان بسیار پراهمیت هستند.حرکات انسان به دو دسته ی حرکات درشت و اولیه و حرکات ظریف و ثانویه تقسیم میشوند. به مرور و با رشد انسان این حرکات درشت پخته تر و حرکات ظریف دقیق تر میشوند. در این مقاله به معرفی مهارت های حرکتی درشت،مزایا،اهمیت ،معایب و راه های بهبود این حرکات پرداخته شده است. با هم بخوانیم. در انتها پذیرای نظرات شما در قسمت دیدگاه کابران هستیم...

مهارتهای حرکتی درشت چیست؟

 توانایی هایی هستند که معمولاً در دوران کودکی به عنوان بخشی از یادگیری حرکتی کودک به دست می آیند . تا زمانی که به دو سالگی می رسند، تقریباً همه کودکان می توانند بایستند، راه بروند و بدوند، از پله ها بالا بروند، و غیره. این حرکات درشت ناشی از گروه های عضلانی بزرگ و حرکت کل بدن است. این مهارت ها به ترتیب از سر تا پا رشد می کنند. کودکان معمولاً کنترل سر، ثبات تنه و سپس ایستادن و راه رفتن را یاد خواهند گرفت. نشان داده شده است که کودکانی که در هنگام فعالیت های بازی در فضای باز قرار می گیرند، مهارت های حرکتی درشت بهتری را توسعه می دهند.

مهارت‌های حرکتی درشت (فیزیکی) مهارت‌هایی هستند که :

1. به حرکت کل بدن نیاز دارند و ماهیچه‌های بزرگ (تثبیت کننده هسته) بدن را برای انجام کارهای روزمره مانند ایستادن و راه رفتن، دویدن و پریدن و ایستادن روی میز درگیر می‌کنند.

2. این حرکات همچنین شامل مهارت های هماهنگی چشم و دست مانند مهارت های توپ (پرتاب کردن، گرفتن، لگد زدن) و همچنین دوچرخه سواری یا اسکوتر و شنا هستند.

چرا مهارت های حرکتی درشت مهم هستند؟

مهارت های حرکتی درشت برای قادر ساختن کودکان به انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن و دویدن، مهارت های زمین بازی (مانند کوهنوردی) و مهارت های ورزشی (مانند گرفتن، پرتاب و ضربه زدن به توپ با چوب) مهم هستند. با این حال، این فعالیت ها برای مهارت‌های مراقبت از خود مانند لباس پوشیدن (جایی که کودکان باید بتوانید روی یک پا بایستید تا پای خود را بدون افتادن در شلوار قرار دهند) و بالا و پایین رفتن از ماشین یا حتی سوار و خارج شدن از تخت بسیار مهم هستند.

تاثیر توانایی های حرکتی درشت بر سایر عملکردهای روزمره 

به عنوان مثال :

1. توانایی کودک برای حفظ وضعیت مناسب بالای میز (حمایت از بالای بدن) بر توانایی او برای مشارکت در مهارتهای حرکتی خوب (به عنوان مثال نوشتن ، طراحی و برش) و راست نشستن برای شرکت در کلاس درس تأثیر می گذارد ، که این امر بر روی تحصیلات وی نیز تأثیرگذار است.

2. یادگیری مهارت‌های حرکتی درشت بر استقامت کودک شما برای کنار آمدن با یک روز کامل مدرسه تأثیر می‌گذارد (صاف نشستن پشت میز، حرکت بین کلاس‌ها، حمل کیف سنگین مدرسه). این مهارت ها همچنین بر توانایی فرزند شما برای حرکت در محیط  موثر است. (مثلاً راه رفتن در کنار وسایل کلاس مانند میز، بالا رفتن از تپه زمین بازی شیب دار یا سوار و پیاده شدن از یک پله برقی متحرک).

3. بدون مهارت های حرکتی درشت قابل قبول، کودک با بسیاری از وظایف روزمره مانند غذا خوردن و بسته بندی اسباب بازی های خود دست و پنجه نرم می کند.

وقتی مهارت های حرکتی درشت کودکان به خوبی توسعه و پیشرفت نیافته باشند:

 تمرکز ضعیف در کلاس

 آگاهی و کنترل ضعیف بدن

 مشکل در نوشتن

 مشکل در نشستن پشت میز

 ناتوانی در عبور از خط وسط بدن

 وضعیت بدن، تعادل و هماهنگی ضعیف

 پرهیز از ورزش و فعالیت های بدنی

 اهمیت مهارت های حرکتی درشت برای کودک پیش دبستانی

چرا مهارت های حرکتی درشت برای کودکان پیش دبستانی بسیار مهم است و چگونه والدین و معلمان می توانند آنها را با فعالیت های ساده و بازی های حرکتی ایجاد کنند؟

در اوایل دوران کودکی، برای کودکان مهم است که مهارت هایی مانند قدرت عضلانی، تعادل، قدرت مرکزی، کنترل وضعیت، استقامت و هماهنگی را توسعه دهند.

 کودکان به طور طبیعی از مرکز بدن به سمت بیرون رشد می کنند. این بدان معنی است که آنها باید قبل از اینکه قدرت را در بازوها و پاهای خود ایجاد کنند، در هسته و تنه خود قدرت ایجاد کنند.

 بنابراین، مهارت‌های حرکتی ظریف (مانند قدرت و کنترل انگشتان) به این بستگی دارد که کودک ابتدا مهارت‌های حرکتی درشت را بسازد.

 مهارت های حرکتی درشت را می توان به طرق مختلف در دوران کودکی، از طریق بازی آزاد و همچنین فعالیت های هدایت شده توسط بزرگسالان، توسعه داد.

 برنامه ریزی فعالیت های حرکتی برای انجام با فرزندان به شما امکان می دهد تا روی مهارت های خاصی مانند تعادل یا گرفتن و پرتاب کردن با آنها کار کنید.

 لیستی از نمونه های مهارت های حرکتی درشت برای کودکان پیش دبستانی 

 دویدن، راه رفتن، تاختن، تعقیب

 خزیدن، بلند کردن، رسیدن

 پرش، پریدن، پریدن

 گرفتن، پرتاب کردن، هل دادن، کشیدن

 غلت زدن، دریبل زدن، لگد زدن

 تعادل و هماهنگی

 ضربه زدن، پرش، پاس دادن

 بالا رفتن، آویزان کردن، نگه داشتن

چند ایده برای وسایل و فعالیت ها

 صندلی برای قدم گذاشتن/بالا رفتن

 تخته هایی برای راه رفتن

 کیسه های لوبیا برای حفظ تعادل روی سر

 یک جعبه خالی برای خزیدن

 پریدن در بین پله های نردبان (دراز کشیدن)

 تاب خوردن روی شاخه درخت

مزایای مهارت های حرکتی درشت برای کودکان پیش دبستانی

1. توانایی کنترل بدن: 

تمرین و تقویت مهارت های حرکتی درشت موجب می‌شود که کودک بتواند بدن خود را در معرض حرکات مختلف قرار دهد و آن را به خوبی کنترل کند. این مهارت ها شامل راه رفتن، دویدن، پریدن، پرتاب کردن و ... می باشد.

 2. تقویت عضلات: 

تمرین مهارت های حرکتی درشت باعث پیشرفت و قدرت گرفتن عضلات کودک می‌شود. این مهارت ها باعث می‌شود کودکان بتوانند فعالیت های روزانه خود را به خوبی انجام دهند و همچنین آمادگی بدنی برای فعالیت های ورزشی را داشته باشند.

 3. بهبود تعادل و هماهنگی عضلات بدن کودک:

تمرین مهارت های حرکتی درشت موجب تقویت سیستم عصبی و بهبود تعادل و هماهنگی بین عضلات و حسگرهای کودک می‌شود. این مهارت ها طراحی شده اند تا کودک را در برابر اختلالات تعادلی و هماهنگی مقاومت بخشند. 

4. تقویت شناختی_روانشناختی کودک: 

تحقیقات نشان می‌دهد که تمرین مهارت های حرکتی درشت می‌تواند بهبود مهارت های شناختی و روانشناختی کودک را با همراه داشته باشد. این مهارت ها طراحی شده اند تا کودک تمرکز خود را بالا ببرد، حافظه را بهبود بخشد و خلاقیت را تقویت کند.

 5. تقویت خودباوری و اعتماد به نفس با مهارت های حرکتی درشت: 

موفقیت در تمرین مهارت های حرکتی درشت موجب افزایش خودباوری و اعتماد به نفس کودک می‌شود. کودکانی که در این مهارت ها موفق هستند، احساس توانمندی و موفقیت در راه رفتن، دویدن و انجام دادن وظایف خود را دارند. 
بنابراین، اهمیت تمرین و تقویت مهارت های حرکتی درشت در کودکان پیش دبستانی بسیار بالاست و این مهارت ها دارای فواید زیادی برای توسعه کلی کودک و آمادگی او برای ورود به مرحله تحصیلی و آموزشی  هستند.

 ایده هایی برای پیشرفت و تقویت مهارت های حرکتی درشت کودکان پیش دبستانی با بازی و فعالیت 

 1. بازی بولینگ کودکانه برای تقویت مهارت های حرکتی درشت

 بطری های پلاستیکی خالی نوشیدنی خنک را بردارید و مقداری ماسه یا آب در آنها بریزید تا بایستند.  همچنین می توانید از این ایده یک فعالیت هنری بسازید و بطری ها را با رنگ های مختلف رنگ آمیزی کنید.
  بسته به سن و قدرت فرزندتان، مقدار ماسه/آب را تغییر دهید.
 بطری ها را در حالت ایستاده به شکل V قرار دهید و از کودکان بخواهید به نوبت یک توپ را به سمت آنها بغلتانند و آنها را به هم بریزند.  هر چه فرزند شما کوچکتر باشد، توپ باید بزرگتر باشد.

 2. با لی لی بازی می توانید باعث بهبود مهارت های حرکتی درشت کودک شوید.

 این یک بازی مورد علاقه قدیمی است.  بازی لی لی با نام لاتین "Hopscotch".

این بازی در بیرون از خانه یا حیاط و با کشیدن مربع هایی با گچ بر روی بتن یا سنگفرش بهتر انجام مبگیرد.
 در اینجا مثالی از شکل گیری مربع ها آورده شده است، اما می توانید آن را تغییر دهید:
 به نوبت کودک خود را در حال پریدن از میان مربع ها قرار دهید - با یک پا روی مربع های تک بپرد و با دو پا به مربع های دوتایی(یک پا در هر مربع).  وقتی به انتها رسید، دور بزند و به نقطه شروع بازگردد.
 یادگیری پریدن روی یک یا دو پا یک مهارت مهم برای یک کودک پیش دبستانی است و این یک بازی عالی برای آموزش این مهارت است.
 هنگامی که کودک شما بر نحوه پریدن مهارت پیدا کرد، بازی را با استفاده از یک کیسه کوچک یا سنگ تغییر دهید و قبل از شروع آن را در اولین مربع بیندازید.

 سپس از کودک بخواهید از روی سنگ پریده و به مربع دوم بپرد.  تا به اخرین مربع برسد، بچرخد و با پریدن به سمت نقطه شروع حرکت کند، خم شود تا سنگ را روی یک پا بردارد و به نقطه شروع برگردد و برای ادامه بازی باید سنگ را در خانه یا نربع دوم بندازد و همینطور بازی ادامه پیدا میکند. نباید پاهای کودک روی خطوط قرار بگیرد و ونباید با دوپا وارد خانه بشود.

 3. پرش با نوار

 مهارت های پرش کودک خود را با این بازی فقط با استفاده از یک رول نوار کاردستی آزمایش کنید.
 یک نوار را به عنوان نقطه شروع روی زمین قرار دهید.  سپس چند نوار دیگر را با فاصله نزدیک به هم قرار دهید و از کودک بخواهید جفت پا، از نواری به نوار دیگر بپرد.

 سپس نوارها را کمی بیشتر از هم دور کنید و ببینید آیا فرزندتان می تواند بیشتر بپرد یا خیر.  به دورتر کردن نوارها ادامه دهید تا به حد مجاز فرزندتان برسید(حدی که کودک بتواند راحت بپرد).  فاصله را اندازه بگیرید و تماشا کنید که کودکتان هر بار که بازی می کند آیا می تواند فاصله در نظر گرفته شده را بپرد یانه؟

 4. پرتو متعادل کننده

 از یک تیر چوبی یا یک تیر تعادل موقت برای ایجاد سایه عمودی استفاده کنید که یک مسیر برای کودک ایجاد کنید و از کودک بخواهید که راه رفتن و عدم افتادن روی پرتویی که ایجاد کرده اید را تمرین کند. آن را به یک بازی تبدیل کنید و وانمود کنید که کروکودیل هایی در رودخانه زیر وجود دارند. کودک خود را به چالش بکشید تا روی پرتو راه برود، در انتها بچرخد و بدون افتادن به عقب برود.

 5. از طریق تونل

 در فاصله کوتاهی از کودک خود بایستید و پاهای خود را از هم باز کنید.  از کودک بخواهید تا یک توپ را "از طریق تونل" (از میان پاهای شما) عبور دهد.

 با تمرین، می‌توانید دورتر از فرزندتان بایستید و با نزدیک‌تر کردن پاها و همچنین استفاده از یک توپ کوچک‌تر، تونل را باریک‌تر کنید.  این یک بازی خوب برای توسعه مهارت های توپ و هماهنگی چشم و دست است.

 6. مسیر مانع

 قدرت و چابکی فرزندتان را با یک مسیر سرگرم کننده با موانع خانگی تقویت کنید. اینها را می توان در داخل یا خارج از خانه ساخت.

 خلاق باشید و چندین وسیله را در یک دوره آموزشی قرار دهید که شما و فرزندتان به نوبت بازی و تمرین کنید یا حتی مسابقه دهید.

 ترکیبی از فعالیت ها را در هر دوره بازی و تمرین ارائه دهید، مانند فرصت هایی برای صعود، پرش، پرتاب و غیره.

 7. مسابقه تخم مرغ و قاشق

 مسابقه تخم مرغ و قاشق بازی مورد علاقه روزهای ورزش کودکان خردسال است. بچه های شما عاشق مسابقه دادن شما در این بازی سرگرم کننده خواهند بود. با کودک وارد بازی شوید تا بیشتر علاقمند به یادگیری و ادامه باشد.

 به سادگی یک تخم مرغ را در یک قاشق غذاخوری از خط شروع تا خط پایان بصورت متعادل در قاشق نگهدارید.

 ممکن است بخواهید ابتدا تخم مرغ ها را بجوشانید، ولی بهتر است اینکار را انجام ندهید. هیچ چیز به اندازه تهدید شکستن تخم مرغ، مهارت ها و تمرکز را تیز نمی کند.

 8. بازی سایمون(سیمون) می گوید(Simon Says) 

یک بازی است که می تواند برای رشد بسیاری از مهارت های کودک شما از جمله مهارت های گوش دادن، تمرکز، ادراک شنوایی و غیره انجام شود. از این بازی به عنوان راهی برای تحریک عضلات بزرگ کودک خود استفاده کنید. میتوانید دستورالعمل هایی با حرکات درشت در بازی بگنجانید و به این ترتیب باعث تقویت مهارت های حرکتی درشت کودک خود شوید.

 سیمون می گوید…

 یک پیاده روی خرچنگی تا دیوار و عقب انجام دهید.

 به سمت درخت بدوید، 4 جک پرش انجام دهید و به عقب بدوید.

 3 بار بچرخید و به پشت دراز بکشید.

 به مدت 10 ثانیه مثل میمون، از میله آویزان شوید.

 ترکیب اقدامات متعدد بر توانایی فرزند شما برای پیروی همزمان دستورالعمل ها تأثیر می گذارد. پس دستورالعمل های ترکیبی برای کودک قرار دهید.

 9. بازی پرتاب بادکنک

 چند بادکنک را باد کنید و بازی را شروع کنید. هدف این است که ببینید شما و فرزندتان چه مدت می توانید بادکنک را در هوا نگه دارید، با پرتاب آن به جلو و عقب، قبل از اینکه روی زمین بیفتد.

 هر دور را زمان بندی کنید و ببینید کودک شما چقدر دوام می آورد. وقتی بتوانید حداقل یک دقیقه بادکنک را در هوا نگه دارد، سعی کنید دو بادکنک را در هوا بلند کنید و از کودک بخواهید هر دو را در هوا نگه دارد.

 همانطور که می بینید، مهارت های حرکتی درشت بخش مهمی از رشد فیزیکی کلی کودک شما هستند، که به راحتی می توان از طریق بازی و تمرین آن ها را تقویت کرد.

10. بازی با توپ

 بازی با توپ یکی از اساسی ترین فعالیت هاست که باعث سرگرمی همه کودکان می شود.

 توپ ها تمرین بسیار خوبی برای ایجاد هماهنگی دست و چشم و پا و چشم و پرورش مهارت های حرکتی درشت هستند. می توانید بازی های زیادی با توپ طراحی کنید و این مهارت هارا تقویت کنید.